Hangisi daha sağlıklı: esmer pirinç mi, beyaz pirinç mi? Beslenme uzmanları uzun zamandır insanları esmer pirinci tercih etmeye çağırıyor.
Bunun nedeni, bir fincan esmer pirincin beyaz pirinçten neredeyse altı kat daha fazla lif içermesi ve ayrıca daha yüksek seviyelerde magnezyum, potasyum, demir ve B vitaminleri içermesidir .
Birçok araştırma, kahverengi pirinç ve diğer tam tahıllar gibi lif açısından zengin besinler tüketmenin kalp hastalığı, tip 2 diyabet, obezite ve bazı kanser türlerine yakalanma riskinin azalmasıyla bağlantılı olduğunu bulmuştur .
Ancak son yıllarda esmer pirincin iyi ünü sorgulanmaya başlandı .
Hatta bazı sağlık uzmanları, esmer pirincin kanserle bağlantılı ağır bir metal olan yüksek miktarda arsenik içerdiğini ve bu nedenle kaçınılması gerektiğini iddia ederek, insanların esmer pirinç yemesini önermiyor .
Ancak sağlık uzmanları, kahverengi pirinçteki arsenikle ilgili endişelerin büyük ölçüde abartıldığını savunuyor .
Yapılan araştırmalar, hem kahverengi hem de beyaz pirinçteki ortalama arsenik seviyelerinin, aşırı miktarda tüketildiğinde sağlık sorunları riski oluşturacak kadar düşük olduğunu gösteriyor.
Uzmanlar, esmer pirincin çeşitli bir beslenme düzeninin parçası olması durumunda, besinsel faydalarının arsenik konusundaki endişelerden daha ağır bastığını savunuyor.
Ancak bir uyarı da şu ki, bebekler ve yürümeye başlayan çocuklar gibi bazı gruplar arseniğin zararlı etkilerine karşı daha savunmasız olabilir.
Dolayısıyla dikkatli olmak ve kendinizin veya çocuğunuzun maruziyetini sınırlamak istiyorsanız, çeşitli tahıllar yemek veya pirinci arseniği giderecek şekilde pişirmek gibi yapabileceğiniz şeyler var.
Beyaz pirinç ile esmer pirinç arasında çok fazla ortak nokta var. Aslında beyaz pirinç aslında kahverengidir. İkisi arasındaki en önemli fark, işlenme biçimleridir.
Kahverengi pirinç, üç ana bileşenden oluşan tam bir tahıldır.
Kepek adı verilen lif bakımından zengin bir dış tabakanın yanı sıra, sağlıklı yağlar, antioksidanlar ve vitaminler içeren ruşeym adı verilen bir iç tabakaya sahiptir.
Ayrıca endosperm adı verilen, basit karbonhidratların yanı sıra bazı protein ve besin maddelerini de içeren nişastalı bir orta tabaka da vardır.
Beyaz pirinç, kahverengi pirinçten kepek ve tohumun çıkarılmasıyla elde edilir ve geride nişastalı endosperm kalır.
Kahverengi pirincin daha besleyici olmasının nedeni budur: tüm lif ve besin maddelerini koruyan tam bir tahıldır.
Ama bu aynı zamanda bir dezavantaj da olabilir. Pirinç genellikle çeltik tarlası adı verilen sulak alanlarda yetiştirilir.
Kuzey İrlanda’daki Queen’s Üniversitesi Belfast’taki Fitoloji ve Toprak Bilimi bölüm başkanı Andrew Meharg’a göre, toprak suya batırıldığında toprakta bulunan arsenik çözünür hale geliyor ve bitki kökleri bunu besinlerle karıştırıp emebiliyor.
Meharg, 25 yıldır pirinçteki arsenik kirliliğini inceleyen biri olarak, kahverengi pirincin bazı bileşenlerinin çıkarılmasıyla beyaz pirince dönüştürüldüğü için beyaz pirincin genellikle kahverengi pirinçtekinin yaklaşık yarısı kadar arsenik içerdiğini söylüyor.
Ancak pirinçteki arsenik miktarı toprağa, pirincin türüne ve yetiştirme biçimine göre değişebilmektedir.
Michigan Eyalet Üniversitesi araştırmacılarının yakın zamanda yaptığı bir araştırmada, ABD’de satılan beyaz ve kahverengi pirinçteki ortalama inorganik arsenik seviyeleri incelendi.
Bulduğu şey, kahverengi pirincin ortalama olarak milyarda 138 parça arsenik içerdiğiydi . Beyaz pirinçteki ortalama seviye milyarda 93 parça civarındaydı .
Her iki ortalama da Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) belirlediği güvenlik standartlarının altındadır.
Kurum, ” tüketicileri aşırı maruziyetten korumak için ” kahverengi pirinçteki arsenik seviyelerinin milyarda 350 parçayı aşmaması gerektiğini belirtiyor.
Michigan State araştırmasının baş yazarı ve üniversitede doktora sonrası araştırma görevlisi olan Christian Scott , ortalama bir yetişkinin pirinçteki arsenikten kaynaklanan sağlık sorunlarına yakalanma riskinin artması için “yıllarca” her gün üç porsiyondan fazla (bir buçuk su bardağı) kahverengi pirinç tüketmesi gerektiğini söyledi.
Scott, ” Yetişkin olduğunuzda beyaz pirinci kahverengi pirince tercih etmeniz için mutlaka bir neden yoktur ” dedi.
Cleveland Clinic İnsan Beslenmesi Merkezi’nde diyetisyen olan Beth Czerwony , yetişkinler için esmer pirincin o kadar besleyici olduğunu ki, onu yemekten vazgeçmemeniz gerektiğini söyledi.
” Genel halk için, her gün kahverengi pirinç yiyenler için bile endişelenecek bir neden yok ” diye ekledi.
Ancak bebekler, küçük çocuklar ve hamile kadınlar için daha fazla dikkat edilmesi gerekiyor.
Bunun nedeni, gelişmekte olan beyin ve sinir sisteminin arsenik , kurşun ve diğer çevresel toksinlerden kaynaklanan hasara karşı daha duyarlı olmasıdır.
Dolayısıyla hamileyseniz ya da bebeğiniz veya yürümeye başlayan çocuğunuz varsa daha çeşitli bir beslenmeyi göz önünde bulundurun.
Ancak Amerikan Pediatri Akademisi , pirinç gevreğinin bebeğinizin ilk yiyeceği olması gerekmediğini belirtiyor. Muz, kabak, tatlı patates, fasulye veya mercimek gibi meyve ve sebze püreleri verebilirsiniz.
Çocuğunuz pirinci seviyorsa ona yulaf, arpa ve kinoa gibi pirinçten daha az arsenik içeren çeşitli tam tahıllar verebilirsiniz.
Akademi, pirinç unundan uzak durulması gerektiğini ve tatlandırıcı olarak pirinç şurubu içeren işlenmiş bebek mamalarına karşı dikkatli olunması gerektiğini söylüyor.
Pirinçteki arsenik miktarını aşağıdaki pişirme yöntemini kullanarak da azaltabilirsiniz:
Bu teknikle arseniğin büyük kısmı kalan suda çözülecek ve bu da suyun daha sağlıklı olmasını sağlayacak.